9. Tablica upamiętniająca rozpoczęcie walk o Warszawę w styczniu 1945 roku. Pałac PAN w Jabłonnie
Zespół pałacowo-parkowy w Jabłonnie powstał w latach 1774−1784. W 1794 r. Jabłonnę odziedziczył książę Józef Poniatowski, który często bywał tu w latach 1798–1806. Po tragicznej śmierci księcia Józefa w bitwie pod Lipskiem (1813), pałac przeszedł w ręce rodziny Potockich. Ostatnim jego właścicielem był hrabia Maurycy Potocki, w czasie II wojny oficer Armii Krajowej.
Po przejściu frontu w październiku 1944 r. budowla została zburzona w znacznym stopniu – zwłaszcza jej wnętrza zostały niemal całkowicie zniszczone, do środka pozapadały się stropy. Ocalała jedynie zewnętrzna fasada i ściany działowe, z których w większości odpadła ozdobna sztukateria. Odbudowa rezydencji pod kierunkiem inż. arch. Mieczysława Kuźmy trwała do 1953 r.
Na prawym skrzydle pałacu zawieszono pamiątkową tablicę z inskrypcją: W tym rejonie 15 stycznia 1945 r. oddziały 2. Dywizji Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego współdziałając z oddziałami radzieckimi 47. Armii rozpoczęły bój o wyzwolenie Warszawy Stolicy Polski.
Dywizja ta wchodziła w skład 1 Armii Wojska Polskiego działającej w ramach tzw. I Frontu Białoruskiego. W pierwszej połowie stycznia 1945 r. 1 Armia Wojska Polskiego zajmowała pozycje od Jabłonny do Karczewa. 2 Dywizja Piechoty stacjonowała w Jabłonnie. Niemcy zorganizowali swoje siły w postaci podwójnego pierścienia pancernego wokół zniszczonej przez siebie w ponad 90% Warszawy. Niemiecka obrona została przełamna przez siły Frontu Białoruskiego 14 stycznia. 16 stycznia z Rejonu Jabłonny na Kępę Kiełpińską uderzyła właśnie Dywizja „Dąbrowszczków” i uchwyciła przyczółek, po czym rozpoczęła natarcie w kierunku północnych dzielnic lewobrzeżnej Warszawy. W nocy z 16 na 17 stycznia, siły główne 1 AWP przeprawiły się na zachodni brzeg Wisły na odcinku między Górą Kalwaria, a Magnuszewem i o świcie podjęły natarcie na Warszawę. W nocy z Pragi rozpoczęła natarcie 6. Dywizja Piechoty, forsując Wisłę i wyparła Niemców z centrum.
Ok. godz. 10,00 włączyła się do walki w mieście 2 Dywizja Piechoty „Dąbrowszczaków”, która w rejonie Ogrodu Saskiego połączyła się z 6 DP. Do godziny 16.00 Warszawa była wolna. Wieczorem 17 stycznia do miasta dotarły siły główne 1 AWP nacierające od zachodu i południa. Straty 1 AWP w opanowaniu Warszawy to 275 poległych, zaginionych i rannych, z tego ok. 110 zabitych w tym ok. 60 od min. W całej operacji warszawskiej 1 AWP straciła 10 537 żołnierzy w tym 3 116 zabitych.
Po przejściu frontu w październiku 1944 r. budowla została zburzona w znacznym stopniu – zwłaszcza jej wnętrza zostały niemal całkowicie zniszczone, do środka pozapadały się stropy. Ocalała jedynie zewnętrzna fasada i ściany działowe, z których w większości odpadła ozdobna sztukateria. Odbudowa rezydencji pod kierunkiem inż. arch. Mieczysława Kuźmy trwała do 1953 r.
Na prawym skrzydle pałacu zawieszono pamiątkową tablicę z inskrypcją: W tym rejonie 15 stycznia 1945 r. oddziały 2. Dywizji Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego współdziałając z oddziałami radzieckimi 47. Armii rozpoczęły bój o wyzwolenie Warszawy Stolicy Polski.
Dywizja ta wchodziła w skład 1 Armii Wojska Polskiego działającej w ramach tzw. I Frontu Białoruskiego. W pierwszej połowie stycznia 1945 r. 1 Armia Wojska Polskiego zajmowała pozycje od Jabłonny do Karczewa. 2 Dywizja Piechoty stacjonowała w Jabłonnie. Niemcy zorganizowali swoje siły w postaci podwójnego pierścienia pancernego wokół zniszczonej przez siebie w ponad 90% Warszawy. Niemiecka obrona została przełamna przez siły Frontu Białoruskiego 14 stycznia. 16 stycznia z Rejonu Jabłonny na Kępę Kiełpińską uderzyła właśnie Dywizja „Dąbrowszczków” i uchwyciła przyczółek, po czym rozpoczęła natarcie w kierunku północnych dzielnic lewobrzeżnej Warszawy. W nocy z 16 na 17 stycznia, siły główne 1 AWP przeprawiły się na zachodni brzeg Wisły na odcinku między Górą Kalwaria, a Magnuszewem i o świcie podjęły natarcie na Warszawę. W nocy z Pragi rozpoczęła natarcie 6. Dywizja Piechoty, forsując Wisłę i wyparła Niemców z centrum.
Ok. godz. 10,00 włączyła się do walki w mieście 2 Dywizja Piechoty „Dąbrowszczaków”, która w rejonie Ogrodu Saskiego połączyła się z 6 DP. Do godziny 16.00 Warszawa była wolna. Wieczorem 17 stycznia do miasta dotarły siły główne 1 AWP nacierające od zachodu i południa. Straty 1 AWP w opanowaniu Warszawy to 275 poległych, zaginionych i rannych, z tego ok. 110 zabitych w tym ok. 60 od min. W całej operacji warszawskiej 1 AWP straciła 10 537 żołnierzy w tym 3 116 zabitych.