Powiatowy Szlak Polski Walczącej

23. Cmentarz jeńców radzieckich w Białobrzegach
23. Cmentarz jeńców radzieckich w Białobrzegach

Cmentarz znajduje się na północnym skraju koszar w Białobrzegach na tzw. „Winnej Górze”. Założono go w sierpniu 1941 r. dla obozu jeńców radzieckich, którzy dostali się do niewoli po ataku Niemiec hitlerowskich na ZSRR. Obóz noszący numerację Stalag 368, a następnie nr 333, mieścił się tuż obok koszar na odrutowanym polu.

Jeńcy początkowo mieszkali w ziemiankach, a potem w barakach. W związku z nieludzkimi warunkami bytowania w obozie zmarło co najmniej 10 tys. jeńców radzieckich różnych narodowości. Przyczyną śmiertelności były epidemie, głównie tyfusu, głód, bicie oraz praca ponad ludzkie siły w obozowych filiach w Poniatowie, Bukowie i w legionowskich koszarach. Zgodnie z zeznaniami mieszkańców Białobrzegów złożonymi w 1948 r. przed Główną Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich, głód powodował, iż jeńcy jedli trawę. Odnotowano również przypadki kanibalizmu. Próby udzielania pomocy przez okolicznych mieszkańców były karane śmiercią. Jesienią 1943 r. niemiecki wartownik postrzelił Genowefę Wróbel za przerzucanie żywności przez druty. Załogę obozu tworzyły niemieckie kompanie 614. Batalionu Strzelców Krajowych, złożone ze starszych mężczyzn, nienadających się do służby frontowej.

Według szczątkowych wykazów niemieckich w 1942 r. w obozie przebywało 6378 jeńców, natomiast jesienią 1943 r. było tu 2114 jeńców radzieckich i 2720 żołnierzy włoskich.

28 lipca 1944 r., tuż przed wybuchem Powstania Warszawskiego, obóz w Beniaminowie został oswobodzony przez pododdział Armii Krajowej z III batalionu nieporęckiego dowodzonego przez por. Zygmunta Mireckiego ps. „Zim”.

Na terenie cmentarza, staraniem Nieporęckiego Stowarzyszenia Historycznego, złożono 3 płyty nagrobne jeńców włoskich zmarłych w 1944 r.


Logo
Menu